MahaDBT Farmer Scheme आपल्या शेतातील पिकांचे रानडुक्कर, हरिण आणि इतर वन्य प्राण्यांकडून होणारे नुकसान ही आज शेतकऱ्यांसमोरील एक मोठी समस्या आहे. यावर उपाय म्हणून महाराष्ट्र शासन ‘काटेरी तार कुंपण योजना’ राबवत आहे. या योजनेद्वारे शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेताला कुंपण घालण्यासाठी अनुदान दिले जाते.
हा अर्ज ‘महाडीबीटी फार्मर स्कीम पोर्टल’ (MahaDBT Farmer Scheme Portal) द्वारे ऑनलाईन करायचा असतो. बऱ्याच शेतकऱ्यांना हा अर्ज भरण्याची नेमकी प्रक्रिया माहीत नसते. चला तर मग, यासाठी ऑनलाईन अर्ज कसा करावा, याची सोप्या आणि सविस्तर टप्प्यांमध्ये माहिती घेऊ.
१. अर्ज करण्यापूर्वीची महत्त्वाची तयारी : MahaDBT Farmer Scheme
तुम्ही मुख्य अर्ज भरण्यास सुरुवात करण्यापूर्वी, काही गोष्टी तयार असणे अत्यंत आवश्यक आहे:
- शेतकरी प्रोफाइल (Farmer Profile): तुमचा महाडीबीटी पोर्टलवरील ‘वैयक्तिक प्रोफाईल’ (Farmer Profile) १००% पूर्ण भरलेला असणे अनिवार्य आहे. जर प्रोफाईल अपूर्ण असेल, तर तुम्हाला योजनेसाठी अर्ज करता येणार नाही.
- लॉगिन तपशील: अर्ज करण्यासाठी तुमचा फार्मर आयडी (Farmer ID) आणि तुमच्या आधार-नोंदणीकृत मोबाईलवर येणारा OTP (ओटीपी) आवश्यक असेल.
२. ऑनलाईन अर्ज करण्याची सविस्तर प्रक्रिया (Step-by-Step) :
प्रोफाईल १००% पूर्ण झाल्यानंतर, खालीलप्रमाणे अर्ज सादर करा:
- लॉगिन करा: प्रथम महाडीबीटी पोर्टलवर जा आणि तुमचा युजर आयडी व ओटीपी वापरून लॉगिन करा.
- ‘अर्ज करा’ पर्याय निवडा: लॉगिन झाल्यावर, डाव्या बाजूला दिसणाऱ्या ‘अर्ज करा’ (Apply) या पर्यायावर क्लिक करा.
- मुख्य घटक निवड (Horticulture): तुमच्यासमोर ‘कृषीकरण सिंचन साधने सुविधा’ (Agriculture Irrigation Tools Facilities) यादी दिसेल. त्यामधून ‘फलोत्पादन’ (Horticulture) हा मुख्य घटक निवडा.
- घटक आणि उपघटक निवड (Fencing):
- ‘फलोत्पादन’ निवडल्यावर, अर्ज उघडेल. येथे तुम्हाला तुमचा तालुका, गाव आणि ज्या गट/सर्वे क्रमांकावर कुंपण करायचे आहे, तो निवडावा लागेल.
- यानंतर, ‘घटक प्रकल्प आधारित घटक’ आणि ‘इतर घटक’ असे दोन पर्याय दिसतील. त्यापैकी ‘इतर घटक’ (Other Components) हा पर्याय निवडा.
- ‘इतर घटक’ निवडल्यावर, खाली एक ‘उपघटक’ (Sub-component) यादी उघडेल. त्या यादीतून ‘कुंपण घालणे’ (Fencing) हा पर्याय काळजीपूर्वक निवडा.
३. क्षेत्र मर्यादा आणि अर्ज अंतिम करणे :
- क्षेत्र निश्चित करणे: ‘कुंपण घालणे’ निवडल्यानंतर, तुम्हाला किती मीटरसाठी अर्ज करायचा आहे ते टाकावे लागेल. या योजनेअंतर्गत जास्तीत जास्त १,००० मीटर (1000 Meters) पर्यंतच्या मर्यादेत लाभ दिला जातो.
- बाब ‘जतन’ (Save) करणे: तुमचे प्रस्तावित क्षेत्र (एकक) टाकल्यानंतर, ती बाब ‘जतन’ (Save) करा.
- अर्ज सादर करणे: बाब जतन झाल्यावर, मुख्य पृष्ठावर (Dashboard) परत या. तेथे ‘अर्ज सादर करा’ (Submit Application) या पर्यायावर क्लिक करा.
- तपासणी आणि स्वीकृती:
- तुम्ही निवडलेल्या सर्व बाबींची (योजनांची) यादी दिसेल. ‘पहा’ (View) या पर्यायावर क्लिक करून तुमची ‘कुंपण घालणे’ ही बाब निवडली गेली आहे का, ते तपासा.
- ‘या योजनेच्या अटी-शरती मला मान्य आहे’ या पर्यायावर टिक (check) करा आणि अर्ज अंतिमरित्या सादर करा.
४. शुल्क भरणे आणि पुढील प्रक्रिया :
- अर्ज शुल्क: जर तुम्ही यापूर्वी महाडीबीटी पोर्टलवर कोणत्याही योजनेसाठी शुल्क भरलेले नसेल, तर तुम्हाला हा अर्ज पूर्ण करण्यासाठी २३ रुपये ६० पैसे (₹ 23.60) इतके नाममात्र शुल्क ऑनलाईन भरावे लागेल. शुल्क भरल्याशिवाय तुमचा अर्ज ग्राह्य धरला जात नाही.
- लॉटरी आणि निवड: शुल्क भरल्यानंतर, तुमचा अर्ज वेटलिस्टमध्ये जातो. ही योजना जरी ‘प्रथम येणाऱ्यास प्रथम प्राधान्य’ (First Come, First Served) या तत्त्वावर असली, तरी उपलब्ध लक्षांक (Target) मर्यादित असल्यामुळे, पात्र शेतकऱ्यांची निवड लॉटरी (Lottery) पद्धतीने केली जाते.
- कागदपत्रे अपलोड करणे: जेव्हा लॉटरीमध्ये तुमची निवड होते, तेव्हा तुम्हाला तुमच्या मोबाईलवर तसा संदेश (SMS) येतो. त्यानंतर तुम्हाला पोर्टलवर लॉगिन करून आवश्यक ती कागदपत्रे अपलोड करण्यासाठी सूचित केले जाते.
निष्कर्ष:
काटेरी तार कुंपण योजनेचा लक्षांक (Target) बऱ्याचदा मर्यादित असतो, त्यामुळे ही योजना तुलनेने कमी प्रमाणात राबवली जाते. मात्र, वन्य प्राण्यांच्या त्रासापासून पिकांचे कायमस्वरूपी संरक्षण करण्यासाठी ही एक उत्तम योजना आहे. वरील प्रक्रियेचा वापर करून शेतकरी १,००० मीटर मर्यादेपर्यंत या योजनेचा लाभ घेण्यासाठी सहज अर्ज करू शकतात. MahaDBT Farmer Scheme
